YEK ve Elektrik Piyasası Kanunlarındaki Belirsizlikler Yeni Düzenlemelerle Netleşti

YEK ve Elektrik Piyasası Kanunlarındaki Belirsizlikler Yeni Düzenlemelerle Netleşti

Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun ile Elektrik Piyasası Kanunu’ndaki değişikliklere dair değerlendirmelerde bulunan Gumbel Group Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Herdem, Lisanssız yenilenebilir enerji tesislerinin 10 yıldan sonraki belirsizliğinin ortadan kalkması, YEKDEM fiyatlarında dolardan TL’ye dönülmesi, yerli katkı fiyatlarının TL bazlı olması ve bazı maddelerde yer alan konulardaki belirsizliklerin netlik kazanmasının sektör adına sevindirici olduğunu belirtti.

Türkiye enerji sektöründe güneş enerjisi santrallerinin yatırım, danışmanlık, bakım onarım, EPC, online satış ve toptan satış faaliyetlerini gerçekleştiren Gumbel Group’un Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Herdem, TBMM’de kabul edilen 5346 sayılı Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Elektrik Enerjisi Üretimi Amaçlı Kullanımına İlişkin Kanun ile 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’ndaki değişiklikleri değerlendirdi.

Lisanssız yenilenebilir enerji tesislerinin 10 yıldan sonrasına ilişkin belirsizlik ortadan kalktı.

Lisanssız üretim faaliyeti kapsamındaki tesislerin için on yıllık sürenin bitiminden itibaren lisans süresi boyunca elektrik piyasasında oluşan saatlik piyasa takas fiyatının yüzde on beşinin YEK Destekleme Mekanizmasına katkı bedeli olarak ödenmesi koşuluyla lisanslı üretim faaliyetine geçmesinin önü açılmış oldu. Yapılan değişikle 10 yıl sonuna kadar YEKDEM ile desteklenen tesisler, on yılı tamamladıktan sonra lisanslarını alarak bir yerde teşvikle aldıkları borçları gerisin geriye ödeyecekler ve kendilerinden sonra bu sistemden faydalanacak tesisler için sürdürülebilir bir yapı kurmuş olacaklar. İkinci bir seçenek olarak da, lisanssız üretim faaliyeti kapsamında üretilen ihtiyaç fazlası elektrik enerjisi için, elektrik piyasasında oluşan piyasa takas fiyatını geçmemek üzere uygulanacak fiyat ile sisteme verebilecekler. Usul ve esaslar Cumhurbaşkanı tarafından belirlenecek.

YEKDEM Fiyatlarında dolardan TL’ye Dönüş

YEK Kanunu’nda gerçekleştirilen en önemli değişikliklerin başında mevcut lisanssız üretim faaliyeti kapsamındaki tesisler için 10 yıllık sürenin bitiminden itibaren mevcutta USD olan fiyatların TL krş/kWh cinsinden uygulaması geliyor. Normalde USD üzerinden olan YEKDEM fiyatları bu yıl sonunda sona eriyordu. Pandemi sebebi ile Cumhurbaşkanlığı kararı ile 2021 yılı temmuz ayı sonuna uzatılmıştı. Yasa değişikliği ile Temmuz 2021 sonrasında devreye girecek yenilenebilir enerji tesisleri için de TL üzerinden fiyatların uygulanacak olmasına dikkat çeken Mustafa Herdem, YEKDEM fiyatlarında dolardan TL’ye dönüşün sektör adına önemli bir değişiklik olduğunun altını çizdi.

Herdem, yasa değişikliği öncesi lisanslı yenilenebilir enerji tesislerinin bir sonraki yıl için YEKDEM fiyatlarından yararlanmak için 31 Ekim tarihine kadar başvuru yapmaları gerekiyordu. Yapılan değişiklikle 31 Ekim tarihine kadar başvuru yapılması yürürlükten kaldırılarak tarih belirleme yetkisinin EPDK’ya verildiğini söyledi.

Yerli Katkı Fiyatları 2021 Temmuz sonrasında TL Oluyor

Herdem, 2021 Temmuz sonrasında işletmeye alınan yenilenebilir enerji santrallerinin, işletmeye alınmasını takip eden 5 yıllık zaman diliminde TL bazlı yerli aksam katkı fiyatlarından faydalanacağını dile getirdi. Bu zamana kadar sadece lisanslı yenilenebilir enerji tesislerinin faydalandığı yerli katkı payından lisanssız yenilenebilir enerji santrallerinin faydalanmasının önü açılmış oldu. Bunu olumlu bir değişiklik olarak değerlendiren Herdem, burada verilen bu katkının amacına ulaşması için alınan yerli malı belgelerinin denetim süreçlerinin büyük önem taşıdığını dile getirdi.

Yüzde 85’lik İndirimin Uygulanma Zamanı Netleşti

Mustafa Herdem, devlet arazisi kullanımına ilişkin kira, izin, irtifak bedelleri vb. bedellerde yüzde 85 indirim yapılması hakkının 2025 yılı sonuna kadar devreye girecek santrallere tanınıp bu indirimlerin yatırım ve işletme dönemi yerine lisans alınma tarihi ile başlaması öngörülmesiyle bu konudaki belirsizliğin giderildiğini dile getirdi. Herdem, zamanlama verilerek indirimlerin ne zaman başlayıp biteceği konusundaki tartışmalara son verildiğini, belirtilen tarihle uygulamanın uyumlu hale geldiğinin altını çizdi.

TEİAŞ Katkı Bedellerinin Ödenmesi Zorunluluğu, Başvuru Sonlandırmak İsteyenlere Teminatların İadesi Fırsatı

Gumbel Group Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Herdem, diğer maddelerdeki değişiklere dair şunları aktardı: “Biyokütle tanımının içerik olarak değişmeyip çöp gazının biyokütle tanımı içine konduğunu görüyoruz. Kanuna eklenen bir geçici madde ile kanunun yürürlük tarihinden önce yapılan yenilenebilir kaynağa dayalı kapasite tahsisi yarışmalarında eksi fiyat verenlerin, yerli aksam katkısından yararlanamaması durumu netlik kazandı. Bir diğer geçici madde ile ilk 600 MW’lık lisanslı güneş ihalelerinde taahhüt edilen TEİAŞ katkı bedellerinin, bu tesislerin 2020 yılı sonunda devreye girmeleri halinde yine de ödenmesi zorunluluğunu getirildi. Bu zorunluluk, 2011 tarihinde ihalesi yapılmış olan RES’lere de geldi. Son olarak kanunu yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 2 ay içinde EPDK’ya lisans ya da ön lisans başvurularını sonlandırmak için başvuranlara teminatlarının kendilerine, sonlandırma gerekçesine bakılmaksızın kısmen ya da tamamen iade edilmesi şansı tanınıyor.”